Wanneer: zaterdag 18 december 2021, 10:00 – 12:00 Waar: Voshoek = tegenover Gentbruggekouter 168 Wat: snoeihout toevoegen aan takkenwal Materiaal: handschoenen!! Een zaag of snoeischaar kan vermoedelijk ook van pas komen.
In oktober gingen we in rust. Winterslaap. Geen beheerdagen meer in 2021. We hadden voldoende snoeihout voorzien voor nog 2 activiteiten waarbij de takkenwal ging worden hersteld, dus we hadden helpende handen genoeg. Dachten we.
Maar op de Dag van de Natuur in november kwam niemand opdagen door de regen en de teambuildingsdag van een externe firma in december is afgelast wegens covid. Het snoeihout ligt al klaar aan de Voshoek van in oktober. Het laten liggen tot februari-maart lijkt geen goed idee. Het ziet er niet proper uit en zou wel eens sluikstorters kunnen aantrekken.
Dus lassen we onverwacht toch nog een beheerdag in. Uitzonderlijk op een zaterdagvoormiddag in plaats van een zaterdagnamiddag. We zoeken hulp op zaterdag 18 december 2021 van 10:00 tot einde werken (vermoedelijk 12:00).
Tijdens de Dag van de Natuur steekt iedereen de handen uit de mouwen. Op die dag organiseren verschillende Gentse natuurgebieden tegelijkertijd beheermomenten. Zin om lekker moe te worden in de frisse buitenlucht en tegelijk de natuur vooruit te helpen? Kom dan op 28 november naar de Gentbrugse Meersen.
Praktisch:
Wat? We gaan de houtkant aan de Voshoek aanvullen met het snoeihout dat we nog hebben liggen. Hebben we nog tijd over, dan gaan we prikkeldraad verwijderen op de plaatsen waar deze weg mag.
Waar? Gentbrugse Meersen. Afspraak aan de Voshoek. Je vindt de ingang tegenover Gentbruggekouter 168, 9050 Gentbrugge.
Wanneer? Zondag 28 november, van 14.00 tot 18.00 uur.
Wat kan je zelf meenemen? Handschoenen en een snoeischaar kunnen van pas komen.
De inkomweide moet bezoekers welkom heten in de meersen. Prikkeldraad en een omheining zijn er dus niet op hun plaats. Die zullen we verwijderen.
Tegelijkertijd grenst de inkomweide aan het beschermd vogelbroedgebied. Daar zijn honden en wandelaars niet op hun plaats. Om hen te ontmoedigen het Vospad te verlaten en het beschermd gebied te betreden, graven we een gracht naast de takkenwal.
De eerste beheerdag van het jaar zit er op. Met groot succes.
In de voormiddag versterkten enkele vrijwilligers de weekendploeg van Natuurpunt Oost-Vlaanderen om de meidoornhaag op het terrein van de Vlaamse Waterweg aan het einde van de Oude Scheldeweg te snoeien. Natuurpunt is geen eigenaar van dit stukje grond, maar mag het wel beheren. Vorig jaar hebben we bij deze haag de kant van de straat aangepakt. Deze lente de kant van de weide.
De meidoornhaag snoeien op het terrein van de Vlaamse Waterweg
Het snoeisel werd naar de Voshoek getransporteerd om daar het laatste gat tussen de takkenwal en de prikkeldraad aan de Scheldedijk te dichten. Het is een indrukwekkend stukje takkenwal geworden dat veel hoger en breder is dan de delen die we tot nog toe aangelegd hebben.
Eerste lading meidoorntakken
In de namiddag werd de weekendploeg afgelost door een groep WGBM-vrijwilligers.
Een deel van de groep controleerde en herstelde de reeds bestaande takkenwal. Het lijkt er op dat er minder vandalisme heeft plaatsgevonden dan vorig jaar: de wal was nergens uit elkaar gescheurd. Waarschijnlijk heeft het geholpen dat we takken met doornen toegevoegd hebben en dat de wal ondertussen al wat hoger en meer vervlochten is. De wind had hier en daar wel wat schade aangebracht, maar dat was gemakkelijk te herstellen.
Het overgrote deel van de groep heeft een van de zwaarste activiteiten uitgevoerd die we tot nog toe georganiseerd hebben: de gracht langs de takkenwal opnieuw uitdiepen. Deze was op sommige plakken niet eens meer zichtbaar. Vorig jaar hebben we tijdens beheerdagen de takken uit de gracht gehaald. Dit jaar hebben we er de grond uit geschept.
De aarde werd gebruikt om het wandelpad naast de kikkerpoel te verhogen. Het wandelpad is in de winter vaak een modderschaatsbaan omdat de grond daar veel meer verzadigd is door water.
We geven toe dat de beheerwerken het momenteel nog wat gladder gemaakt hebben. De gracht was dan wel dicht geslibd, maar de grond bevatte erg veel water. Wat normaal is in de winter. We verwachten echter dat, eenmaal de grond uitgedroogd is, er wel een significante verbetering merkbaar zal zijn. We hopen dus op droog en winderig weer voor de komende dagen.
Gracht uitdiepen en wandelpad verhogen
Toen we klaar waren en alles hadden opgeruimd, zagen we aan de andere kant van het pad een leuk zicht: 2 kindjes met schopjes begonnen spontaan aarde uit de gracht te scheppen en aan het pad toe te voegen. De volgende generatie is er duidelijk klaar voor!! Zouden ze op 10 april mee komen helpen om de gracht ter hoogte van de bocht aan te pakken? Ze zijn zeker welkom. Hun ouders ook.
Spontane hulp
(met dank aan Jef Geldof – visueel verhalenverteller – voor de foto van de takkenwal aan de Voshoek)
De lente komt er aan en iedereen heeft weer zin om meer buiten te komen. Hopelijk heeft ook iedereen zin om in de Gentbrugse meersen de handen uit de mouwen te steken. De WGBM staat in ieder geval te popelen en hoopt op jullie opkomst.
We hebben voor iedere lentemaand een activiteit gepland. Noteer de data alvast in je agenda.
Maart wanneer: zaterdag 13 maart van 14:00 tot 16:30 waar: de Voshoek wat: takkenwal herstellen en grachten uitdiepen
April 1 wanneer: zaterdag 10 april van 14:00 tot 16:30 waar: inkomweide Gentbruggekouter wat: zeisen
April 2 wanneer: zaterdag 17 april en zondag 18 april waar: inkomweide Gentbruggekouter wat: Natuurpunt is 20 jaar en verwelkomt de bezoekers van de Gentbrugse meersen in een container met infostand en met activiteiten
Mei wanneer: zaterdag 8 mei van 14:00 tot 16:30 waar: de Voshoek of biezendepressie (nog te bepalen) wat: wilgen verwijderen uit de kikkerpoel of pitrus verwijderen (nog te bepalen)
We weten uiteraard nog niet hoe de covidmaatregelen zullen evolueren. Momenteel gaan we nog steeds uit van groepjes van maximaal 4 personen. Gezien de grote oppervlakte van het terrein waar iedere keer iets gepland is, kunnen we gelukkig meerdere bubbels toelaten die gemakkelijk 50 meter of meer uit elkaar kunnen blijven.
Meer specifieke informatie over de verschillende activiteiten volgt later.
We blijven het herhalen in de Gentbrugse Meersen: “Bedankt om uw hond aan de leiband te houden”. Als hun jachtinstinct het overneemt, kan je ze namelijk niet meer tegenhouden. Voorkomen is dus beter dan genezen, want doodgebeten dieren kan je niet reanimeren.
Het Agentschap Natuur en Bos lanceerde deze zomer hiervoor nog een campagne om hondeneigenaars aan te sporen hun dieren aan de lijn te houden.
Zomer 2020: campagne ANB
Dat sommigen hun hond zelfs actief stimuleren in de Gentbrugse Meersen te jagen, is dan ook erg te betreuren. Sommigen laten hun honden achter de hazen rennen in het open grasland of achter de eenden in het berkenbos aan de Voshoek.
We spreken zoveel mogelijk mensen aan over deze problematiek en hebben met vrijwilligers de voorbije jaren een takkenwal aangelegd tussen de Gentbruggekouter en de Scheldedijk, in de hoop deze enkelingen (want gelukkig is het maar een kleine maar hardnekkige minderheid) te overtuigen op de paden te blijven met hun dieren aan de leiband.
De recente beslissing van het Agentschap voor Natuur en Bos naar aanleiding van doodgebeten schapen en pony’s in natuurgebieden bevestigt dat onze inspanningen zeker nodig zijn. Aangezien vriendelijk aanspreken en informatieborden niet meer lijken te helpen, zal het Agentschap op verschillende plaatsen in Vlaanderen verscherpte controles uitvoeren en vaker boetes uitschrijven.
Hieronder vindt u enkele links naar krantenartikels voor meer achtergrondinformatie. Deze artikels verschenen 02/12/2020 naar aanleiding van het persbericht van het Agentschap Bos en Natuur.
Er was een prachtige dag voorspeld: geen enkel wolkje, volop zon, 5 graden. Het leek een ideaal moment voor een beheermoment, in beperkte kring uiteraard.
Die 5 graden waren echter blijkbaar verdeeld over 2,5 ’s ochtends en 2,5 ’s middags. Zon hebben we de hele dag niet gezien. In Gent toch niet. Maar het regende niet en er was geen wind. Stilstaand was het ijskoud, maar eenmaal in beweging was het eigenlijk best wel te doen.
De beperkte kring was door de covidmaatregelen bewust heel beperkt gehouden: 4 volwassenen en 2 kinderen. Je zou denken dat we dan niets kunnen realiseren, maar ik schreef het al in eerdere artikels: je hoeft echt niet met veel te zijn om een verschil te maken. En dat werd zondag opnieuw bewezen.
Wat hebben we nu precies gedaan?
Covid-proof hebben we ons in 3 groepen verdeeld.
1 Vrijwilliger verplaatste snoeiafval van een meidoornhaag. De takken lagen op een grote hoop aan de Gentbruggekouter en ze moesten ongeveer 500 meter verder gebracht worden naar de Voshoek. Gelukkig had een van de vrijwilligers het prachtige idee grote zeildoeken te voorzien, waardoor de takken op de zeilen konden worden geschept en dan via het zeil versleept.
Door covid moeten we afstand houden en dus vaak alleen werken. Niet altijd even gemakkelijk.
Een andere vrijwilliger gebruikte de takken om de takkenwal te verstevigen en te verhogen.
De bubbel van 4 ruimde tussen de Voshoek en de Scheldedijk de gracht naast het wandelpad uit. Die was namelijk door vandalisme gevuld met takken waardoor wandelaars gemakkelijk van het wandelpad het kwetsbare vogelgebied in konden. De vrijwilligers verwijderden de takken en gebruikten deze om de takkenwal te verlengen en te verhogen.
De gracht uitruimen en met de takken de takkenril verstevigen.
Beide min-twaalf-jarigen hielpen meer dan een uur ijverig mee. Maar ook daarna waren ze onbewust een grote hulp: hun vrolijk gebabbel en uitbundigheid waren aanstekelijk en hielden er de sfeer in bij de lage temperaturen.
Gelukkig is er de jeugd om ons vrolijk te houden. Voor hun toekomst verzetten vrijwilligers bergen werk.
Na een uurtje hielden we pauze met individueel verpakte drankjes en koekjes. Een beetje suikers waren welkom om de kou te trotseren. We hadden gepland rond 16:00 af te ronden met het beheermoment, maar omdat we zo’n vooruitgang zagen, wou iedereen voort doen tot het werk af was. En ja hoor, toen het donker werd, waren we mooi rond.
Het resultaat mag er zijn.
De hopen snoeiafval zijn volledig verwerkt.
De takkenwal is nu volledig gesloten van aan de Gentbruggekouter tot aan de Scheldedijk. Met de meidoorn hebben we de wal een wat natuurlijker uitzicht kunnen geven, waardoor die er in de bocht meer als een haag uit ziet.
De gracht is zo goed als volledig uitgeruimd.
Wat blijft er nu nog over van werk?
Waar de hopen snoeiafval lagen, liggen hier en daar nog wat losse takken. Die moeten nog worden samen geharkt. Als in de lente gemaaid wordt, willen we niet dat deze takken de maaibalk beschadigen.
Het is de eerste keer dat de takkenwal zo hoog en ondoordringbaar gemaakt is. Maar op sommige plaatsen moeten we hem zeker versterken om ervoor te zorgen dat de takken niet gewoon van elkaar vallen en de wal inzakt.
Er liggen hier en daar nog takken in de gracht. Gelukkig niet genoeg meer om als opstap te kunnen dienen. Wat er overblijft, is nogal verborgen door het lange gras. Eenmaal het gras door de kou afgestorven, kunnen we eventueel de laatste takken verwijderen. Maar eerlijk gezegd: als de gracht tegen dan onder water staat, gaan we geen duikpak aandoen om dat weinige hout dat nog over blijft er uit te halen.
Wat brengt de toekomst?
De takkenwal zal wel voortdurend onderhoud vergen. We hebben er bewust voor gekozen geen paaltjes te zetten, om hem zo natuurlijk mogelijk te laten ogen. Jammer genoeg betekent dat ook dat vandalen het iets gemakkelijker hebben. Nu al zijn er hardnekkige vernielers die delen van de wal los getrokken hebben om toch toegang te krijgen tot het kwetsbare vogelgebied. We zullen dus in de toekomst continue de takkenwal moeten controleren en opnieuw herstellen. We kunnen enkel maar hopen dat de takken op termijn ontradend werken en dat de enkelingen die het kwetsbare broedgebied nu als hun privéwandelterrein beschouwen uiteindelijk beseffen dat de natuur wel degelijk het beschermen waard is.
Het had zoals vorig jaar een dag vol vrijwilligerswerk moeten worden, zondag 22 november. We hoopten net als vorig jaar op 40 à 50 vrijwilligers. En er was werk voor iedereen. Maar covid heeft er anders over beslist.
Omdat de tijd niet stilstaat en de seizoenen gewoon verder lopen, kunnen we niet alle beheerwerken zomaar ‘niet doen’. Er is veel werk, maar er was toch eentje in het bijzonder dat zeker tegen de lente klaar moet zijn: de takkenwal aan het toegangspad naar de Voshoek moet gesloten worden en hoog genoeg zijn om volgende lente de honden en de wandelaars uit het vogelbroedgebied te houden.
Daarom hebben we er een mini-editie van gemaakt, van deze Dag van de Natuur: 4 personen, verspreid over 500 meter.
Het werk raakte niet af, maar schoot wel goed op. Er lagen nog twee en een halve hoop takken klaar aan de ingang van de Gentbruggekouter. Anderhalve hoop daarvan zijn verwerkt tot takkenwal. Er blijft nu nog 1 hoop over. Dat wordt wel de lastigste: meidoorntakken. Maar die zal wel efficiënt zijn, want zeg nu zelf: wie heeft zin om in die doornen terecht te komen? We hebben nog tot in de lente om die takken naar de Voshoek te dragen en de takkenwal te sluiten. Het ziet er naar uit dat dat wel zal lukken.
Met dank aan de dapperen die zondag de regen trotseerden om de natuur een handje te helpen. Het was niet evident met zo’n kleine groep en het weer zat niet mee, maar het resultaat van anderhalf uur mini-editie mag er zijn!
WERKGROEP GENTBRUGSE MEERSEN 